Το βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα, που σήμερα βρίσκεται στις προθήκες των βιβλιοπωλείων και θα παρουσιαστεί την ερχόμενη Δευτέρα στο θέατρο Παλλάς, φαίνεται να έχει τριπλή στόχευση:
- Αποτελεί το «σκαλοπάτι» για να κάνει το επόμενο βήμα, που κατά πολλούς θα είναι η δημιουργία ενός νέου κόμματος.
- Θέλει να ξεκαθαρίσει πως ουδέποτε στην κυβέρνηση που σχημάτισε τον Ιανουάριο του 2015 υπήρχε οποιαδήποτε σκέψη εξόδου από το ευρώ, παραθέτοντας διαλόγους και μαρτυρίες από την εξάμηνη διαπραγμάτευση.
- Να ξεκαθαρίσει τι έγινε την περίοδο 2019-2023 για τον ΣΥΡΙΖΑ που στην πορεία κατέρρευσε κάνοντας και την αυτοκριτική του.
Η διαπραγμάτευση
Ο πρώην πρωθυπουργός μέσα στις 760 σελίδες του βιβλίου του εξιστορεί την δύσκολη περίοδο της διαπραγμάτευσης και τις σχέσεις που ανέπτυξε με τους Ευρωπαίους ηγέτες. Είχε, όπως περιγράφει, σχεδόν καθημερινές επαφές με την Άνγκελα Μέρκελ και τον Φρανσουά Ολάντ.
Στην πρώτη επίσκεψή του στο Παρίσι, σύμφωνα με το βιβλίο, ανέφερε στον Γάλλο πρόεδρο: ‘’Του ξεκαθάρισα ότι δεν επιθυμούσα την έξοδο από το ευρώ, αλλά δεν μπορούσα να συνεχίσω τη λάθος συνταγή και για την οικονομία και για την κοινωνία, που βίωνε μια κατάσταση ανθρωπιστικής κρίσης’’.
Για το τηλεφώνημα με τον τότε Αμερικανό πρόεδρο τονίζει: «Στις Βρυξέλλες δέχθηκα τηλεφώνημα από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα. Ήμουν στο ξενοδοχείο, λίγο πριν αναχωρήσω για τη Σύνοδο. Αφού μου έδωσε συγχαρητήρια για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, μου είπε:
«Έχω ένα καλό και ένα κακό νέο να σου μεταφέρω».
«Να ξεκινήσουμε από το καλό;»
«Το καλό είναι ότι μετά τη νίκη σου στο δημοψήφισμα, είσαι ο κυρίαρχος των πολιτικών εξελίξεων στην Ελλάδα».
«Και το κακό;»
«Το κακό νέο είναι ότι έχουν συσπειρωθεί απέναντι σου δυνάμεις που θέλουν σήμερα να τορπιλίσουν τη διαπραγμάτευση και τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά. Υπάρχει ένα ισχυρό μπλοκ, που θέλει, για λόγους κυρίως πολιτικούς, να μην ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση σήμερα και να οδηγηθείτε στο εθνικό νόμισμα. Δεν μπορώ να σου πω λεπτομέρειες, αλλά ένα πράγμα που ζητώ, να είσαι ψύχραιμος. Και να ξέρεις ότι εμείς θα είμαστε καθ’ όλη τη διάρκεια on board, θα παρακολουθούμε τις εξελίξεις και παρασκηνιακά θα παρέμβουμε αν χρειαστεί»…
Ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρεται ειδικά στον ρόλο που έπαιξε ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ως υπέρμαχος του «Όχι» για το οποίο «πάλεψε» ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών και μετά το καλοκαίρι του 2016 κατά τη διάρκεια των αξιολογήσεων. Αναφέρει χαρακτηριστικά: ‘’Έπλασε για τον εαυτό του συνειδητά την εικόνα του σκληρού Γερμανού, εκείνου που «βάζει στους Έλληνες τα δυο πόδια σ΄ ένα παπούτσι». Μόνο, που στην πραγματικότητα, πίσω από αυτό το αφήγημα κρυβόταν η απροθυμία του να αναμετρηθεί με τα πραγματικά αίτια της κρίσης: τις αδυναμίες του ευρωσυστήματος, τις κοινωνικές ανισότητες, τις αστοχίες των μνημονιακών προγραμμάτων. Αντί για αυτοκριτική, διάλεξε την ηθικολογία. Αντί για λύση, την τιμωρία’’.
Με δραματικό τόνο ο πρώην πρωθυπουργός περιγράφει στην «Ιθάκη» τις συνεχείς αποχωρήσεις του από τη Σύνοδο Κορυφής κατά τη διαπραγμάτευση των 17 ωρών στις 13 Ιουλίου του 2015:
‘’Στάθηκα απέναντί τους και τους είπα με ορθωμένη φωνή και χωρίς καμιά διάθεση για παζάρια: «Εντάξει, μπορείτε να γυρίσετε πίσω και να πείτε πως πήρατε την απόφαση να διώξετε την Ελλάδα από την Ευρωζώνη. Αλλά να το πείτε καθαρά: ήταν δική σας η ευθύνη. Γιατί αυτό που ζητάτε δεν είναι συμφωνία· είναι εξευτελισμός. Και δεν είμαστε μια χώρα που ηττήθηκε σε πόλεμο, είμαστε μια χώρα που διαπραγματεύεται με αξιοπρέπεια. Μην το ξεχνάτε αυτό» (…).
Την “τιμητική” του μέσα στο βιβλίο έχει ο Γιάνης Βαρουφάκης καθώς ο Αλέξης Τσίπρας φαίνεται πως του αποδίδει ευθύνες για τους χειρισμούς του και τις όχι καλές σχέσεις που ανέπτυξε με τους ομολόγους του: “Πολύ γρήγορα ο Βαρουφάκης από «asset» μετατράπηκε σε αρνητικό πρωταγωνιστή. Που δεν τον άντεχαν στο Eurogroup όχι μόνο οι απέναντι, αλλά ούτε οι πιθανοί μας σύμμαχοι, ακόμα και οι ίδιοι του οι συνεργάτες”. Αναφέρεται και στη φωτογράφιση που είχε κάνει για το περιοδικό PARIS MATCH. “Η φωτογραφία που προκάλεσε τις πιο έντονες αντιδράσεις ήταν εκείνη στο μπαλκόνι με τον Γιάνη και τη Δανάη μπροστά σε τραπέζι στρωμένο με ψάρια, θαλασσινά και με φόντο την Ακρόπολη…
Εδώ δίναμε λοιπόν έναν υπαρξιακό αγώνα, την ίδια ώρα ο υπουργός Οικονομικών έκανε φωτογραφίσεις προώθησης των βιβλίων του στο εξωτερικό και είχε επιδοθεί σε ένα επικοινωνιακό παιχνίδι προσωπικής προβολής, το οποίο φλέρταρε απροκάλυπτα με τη ματαιοδοξία. Ήταν φανερό πια πως λειτουργούσε με βάση μια αμιγώς προσωπική ατζέντα”».
Ο πρώην πρωθυπουργός εξιστορεί στο βιβλίο του πως αποφάσισε, το βράδυ της ανακοίνωσης του δημοψηφίσματος, να τον αποπέμψει από το υπουργείο Οικονομικών, ενώ σύμφωνα με αναφορά στο βιβλίο το είχε ζητήσει και η Άνγκελα Μέρκελ: «Εξαίρεση στο κλίμα της χαράς ήταν εκείνο το βράδυ ο Βαρουφάκης. Κυριολεκτικά δεν μιλιόνταν, προφανώς επειδή διαισθάνονταν αυτό που ερχόταν. Είχε φτάσει με τη σύζυγο του Δανάη στο Μαξίμου, αφού εντωμεταξύ είχε προλάβει να διαπράξει το τελευταίο του ατόπημα. Είχε σπεύσει να κάνει δηλώσεις από το Υπουργείο του πριν από το δικό μου διάγγελμα…
Όταν ήρθε λοιπόν στο Μαξίμου, του είπα «Γιάνη, έκλεισε ένας κύκλος, πετύχαμε μια πολύ σημαντική νίκη και τώρα πρέπει να πάμε να πετύχουμε και μια συμφωνία η οποία θα είναι βιώσιμη. Έπαιξες έναν καθοριστικό ρόλο, αλλά ο ρόλος αυτός έχει τελειώσει. Δεν είσαι το πρόσωπο πάνω στο οποίο μπορεί να στηθεί μία στρατηγική συμφωνίας και πρέπει να κάνω ανασχηματισμό. Και σου προτείνω να πάρεις άλλο Υπουργείο». Αυτός έδειξε πολύ χολωμένος. Μου είπε ότι κατά την άποψή του δεν θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία. Από την αρχή, είπε, είχε αυτήν την εκτίμηση και επίσης δεν ήθελε να πάρει άλλο Υπουργείο»
.Κυβέρνηση 2015
Πολλές αναφορές κάνει ο Αλέξης Τσίπρας σε συνεργάτες του που είχαν άλλη οπτική από τη δική του ξεκάθαρη τοποθέτηση πως η έξοδος από το ευρώ δεν ήταν κάτι υπό συζήτηση και δεν μπήκε ποτέ στο τραπέζι παρά τις πιέσεις της Γερμανίας, της Ολλανδίας, άλλων βόρειων χωρών και των σκληρών του ΔΝΤ. Αναφέρει χαρακτηριστικά για το πρώτο υπουργικό συμβούλιο που συγκάλεσε: “Το πιο σοβαρό, όμως πρόβλημα δεν ήταν η ενδυμασία, αλλά οι δηλώσεις τους πριν και μετά την ορκωμοσία. Μέχρι να προσέλθουν στο Υπουργικό Συμβούλιο, ορισμένοι πρέπει να είχαν ανεβάσει ο καθένας τους από μια μονάδα τουλάχιστον τα spreads των ελληνικών ομολόγων. Ο ένας κοινωνικοποιούσε Υπηρεσίες, ο άλλος προσλάμβανε απολυμένους, ο τρίτος έδιωχνε τους Κινέζους από τον Πειραιά. Επικρατούσε η αισιοδοξία της βούλησης και απουσίαζε η απαισιοδοξία της νόησης”.
Περιγράφει και την αντίδραση του Παναγιώτη Λαφαζάνη, όταν με την παρουσία και άλλων υπουργών ανακοίνωσε την απόφαση του η χώρα να πάει σε δημοψήφισμα: “Μίλησε για κατάσταση «πολέμου». Θεωρούσε βέβαιο ότι οι εταίροι δεν θα αποδέχονταν το δημοψήφισμα και πως έπρεπε να προετοιμαστούμε, από τη Δευτέρα κιόλας, για την επόμενη φάση: να ελέγξουμε τους βασικούς κρίκους του κράτους και να ξεκινήσουμε τη μετάβαση στο εθνικό νόμισμα. «Εκεί θα οδηγηθεί το πράγμα», είπε με σιγουριά. Πρότεινε μάλιστα να πάρουμε άμεσα τον έλεγχο της Τράπεζας της Ελλάδας. Τον διέκοψα: «Τι ακριβώς παίρνουμε και πως το παίρνουμε, Παναγιώτη;». Εκείνη την ώρα δεν είχα καμία διάθεση για θεωρητικολογίες. Ήμασταν σε καθεστώς απόλυτης πίεσης…
Τα «λάθη» και οι άστοχες δηλώσεις που έκανε ο Παύλος Πολακης δεν έμειναν ασχολίαστα από τον Αλέξη Τσιπρα. Μάλιστα επιλέγει να αναφερθεί σε γεγονότα που συνέβησαν στην προεκλογική περίοδο αφήνοντας να εννοηθεί ότι κόστισαν εκλογικά στην Κουμουνδούρου.
Αναφέρεται στις ευρωεκλογές του 2023. “Με την κεκτημένη ταχύτητα της καταγγελίας, οδηγηθήκαμε σε λάθη που εξαφάνιζαν το δίκιο μας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιου λάθους ήταν η άδικη επίθεση του Πολάκη στον υποψήφιο Ευρωβουλευτή της ΝΔ Κυμπουρόπουλο, λίγο πριν από τις ευρωεκλογές. Αυτό αντιμετωπίστηκε από τη ΝΔ ως μάννα εξ ουρανού». Μάλιστα σημειώνει πως τότε δόθηκε η ευκαιρία στον Κυριακό Μητσοτάκη να καταθέσει πρόταση δυσπιστίας σε βάρος του κ. Πολάκη και έτσι ο Αλέξης Τσίπρας παραδέχεται ότι δεν είχε άλλο δρόμο από το να στηρίξει τον υπουργό του μετατρέποντας την μομφή σε ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση”.
