Του Δημήτρη Κουτσούκου
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εξετάζει το ενδεχόμενο άρσης των αμερικανικών κυρώσεων CAATSA κατά της Τουρκίας και την επανεκκίνηση της πώλησης μαχητικών αεροσκαφών, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Fox News.
Η αλλαγή στάσης της Ουάσινγκτον
Όπως αναφέρει το Fox News, ο Τραμπ φέρεται να είναι πρόθυμος να ολοκληρώσει την πώληση των F-16 στην Τουρκία και να ανοίξει τον δρόμο για την ένταξή της ξανά στο πρόγραμμα των F-35. Ωστόσο, βασική προϋπόθεση για αυτή την εξέλιξη παραμένει η απενεργοποίηση των ρωσικών συστημάτων S-400, που είχαν οδηγήσει στην αποβολή της Άγκυρας από το πρόγραμμα των stealth μαχητικών το 2019 και στην επιβολή των κυρώσεων το 2020.
Σύμφωνα με το Fox News, οι δύο χώρες εξετάζουν δύο εναλλακτικές για τους S-400:
- Μερική αποσυναρμολόγηση των συστημάτων
- Μεταφορά κρίσιμων εξαρτημάτων σε αμερικανική βάση στην Τουρκία
Αν βρεθεί κοινά αποδεκτή λύση, η Ουάσινγκτον ενδέχεται να προχωρήσει στην άρση των κυρώσεων και στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για τα F-35.
Η κατάσταση με τα F-16
Το Κογκρέσο έχει ήδη εγκρίνει την πώληση 40 νέων F-16 και 79 κιτ εκσυγχρονισμού για τον τουρκικό στόλο, σε συμφωνία ύψους 23 δισ. δολαρίων. Παρόλα αυτά, η Τουρκία βρίσκεται ακόμα σε διαπραγματεύσεις με τη Lockheed Martin για τεχνικές λεπτομέρειες, συμπεριλαμβανομένων των όρων συντήρησης και των ανταλλακτικών.
Ποιοι αντιδρούν
Η πιθανότητα άρσης των κυρώσεων CAATSA και η επανεκκίνηση της στρατιωτικής συνεργασίας με την Τουρκία προκαλεί ήδη έντονες αντιδράσεις:
- Το Ισραήλ αντιτίθεται έντονα, φοβούμενο αλλαγές στις στρατιωτικές ισορροπίες της περιοχής.
- Η Ελλάδα ανησυχεί για πιθανή απώλεια του αεροπορικού πλεονεκτήματος στο Αιγαίο.
- Το Κογκρέσο των ΗΠΑ παραμένει επιφυλακτικό απέναντι στην Τουρκία, με γερουσιαστές να επικρίνουν την πολιτική Ερντογάν και τις σχέσεις του με τη Ρωσία.
- Το εβραϊκό λόμπι και η πρωτοβουλία “No Jets For Turkey” έχουν ήδη ξεκινήσει πιέσεις για να αποτρέψουν μια πιθανή συμφωνία.
Ο ρόλος του Προέδρου Τραμπ
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει την εξουσία να άρει τις κυρώσεις βάσει του νόμου CAATSA, χωρίς να χρειάζεται την έγκριση του Κογκρέσου. Το μόνο που απαιτείται είναι η υποβολή μιας αναφοράς προς τις αρμόδιες επιτροπές, η οποία λειτουργεί καθαρά ως ενημερωτικό έγγραφο και δεν επιτρέπει στο Κογκρέσο να εμποδίσει την απόφαση.
Ωστόσο, η επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35 είναι πιο σύνθετη διαδικασία, καθώς απαιτεί έγκριση από τις Επιτροπές Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής και της Γερουσίας. Το κλίμα στο Κογκρέσο δεν είναι ιδιαίτερα ευνοϊκό για την Άγκυρα, με πολλές αντιδράσεις λόγω της στάσης της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ και τις σχέσεις της με τη Ρωσία.
Τι σημαίνει αυτό για την Τουρκία;
Αν ο Τραμπ προχωρήσει στην άρση των κυρώσεων, η Τουρκία θα μπορέσει να αποκτήσει νέα F-16 και πιθανώς να επανενταχθεί στο πρόγραμμα των F-35. Ωστόσο, η διαδικασία θα εξαρτηθεί από τις πολιτικές και γεωπολιτικές ισορροπίες, τις αντιδράσεις συμμάχων των ΗΠΑ και το εσωτερικό πολιτικό σκηνικό της Ουάσινγκτον.
Η τελική απόφαση βρίσκεται πλέον στα χέρια του Λευκού Οίκου.
