Έντονη ενόχληση προκάλεσε στην Τουρκία η παρουσίαση του ελληνικού Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, με αντίστοιχο τουρκικό χάρτη να δημοσιοποιείται μόλις μερικές ώρες. Tο υπουργείο Εξωτερικών της χώρας να εξαπολύει «πυρά» κατά της Αθήνας και τα τουρκικά ΜΜΕ να μεταφέρουν με το δικό τους τρόπο την ενόχληση της κυβέρνησης.
H τουρκική Sozcu μιλάει για «κίνδυνο να γίνει το Αιγαίο ελληνική λίμνη», σημειώνοντας ότι η Ελλάδα θα υποβάλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το χάρτη μέγιστης θαλάσσιας δικαιοδοσίας της, στον οποίο δείχνει τα χωρικά ύδατα 12 μιλίων και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ). «Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός ορίζεται ως ένα τεχνικό έγγραφο που προβλέπει την αειφόρο χρήση των θαλασσών σε τομείς όπως το περιβάλλον, οι μεταφορές, η ενέργεια και η αλιεία» γράφει η εφημερίδα, κάνοντας λόγο για μέγιστες αξιώσεις σε «αμφισβητούμενες περιοχές».
Το πρωτοσέλιδο Sozcu
«Ο χάρτης γίνεται ένα έγγραφο θέσης παρόλο που δεν δημιουργεί μια πραγματική κατάσταση» αναφέρει επίσης η τουρκική εφημερίδα, σημειώνοντας ότι στην Τουρκία μένει το 9% του Αιγαίου και τα πλοία της δεν μπορούν να πλεύσουν ούτε από την Bozcaada -δηλαδή την Τένεδο.
Το άρθρο υπενθυμίζει σε αρκετά σημεία ότι η Άγκυρα θεωρεί «αιτία πολέμου» την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων από το 1995 ενώ παράλληλα επαναφέρει την πάγια θέση της τουρκικής κυβέρνησης για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών. «Η Ελλάδα ανακοίνωσε έναν χάρτη που δείχνει τι; Μαξιμαλιστικές φιλοδοξίες της στο Αιγαίο ως “Περιοχές Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού” γράφει με τη σειρά της η τουρκική εφημερίδα Hurryiet.
Στην αγγλόφωνη έκδοσή της, η Sabah υποστηρίζει ότι αντίστοιχο χάρτη καταρτίζει και η τουρκοκυπριακή ηγεσία.
«Η μελέτη αυτή αναμένεται να συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση της Γαλάζιας Πατρίδας από τους πολίτες και τους διάφορους κλάδους και να βοηθήσει στην οργάνωση των δραστηριοτήτων της Τουρκίας στις γύρω θάλασσες με πιο δομημένο τρόπο και λαμβάνοντας υπόψιν το περιβάλλον» γράφει η εφημερίδα.
Ο τουρκικός χάρτης – απάντηση
Ο τουρκικός χάρτης, σύμφωνα με δημοσίευμα του Anadolu αποτελεί έργο που έχει εκπονηθεί από το Εθνικό Ερευνητικό Κέντρο Ναυτικού Δικαίου του Πανεπιστημίου της Άγκυρας. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο χάρτης αποτυπώνει τις περιοχές, πέραν των χωρικών της υδάτων, που σχεδιάζονται οικονομικές, επιστημονικές και στρατιωτικές δραστηριότητες. Φαίνονται δε και οι ζώνες που έχουν ορίσει για τον κάθε σκοπό.
Ενέργειες για την εμβάθυνση της «Γαλάζιας Πατρίδας»
Το Anadolu, επικαλούμενο επίσημες πηγές, αναφέρει ότι θα συσταθεί μια Συντονιστική Επιτροπή υπό την αιγίδα της Προεδρίας και του Υπουργείου Εξωτερικών για την καλύτερη διαχείριση των θεμάτων του ΠΣΘ σε όλα τα κρατικά όργανα. Το σχέδιο, το οποίο λειτουργεί ως «master plan» για τις θάλασσες, θα συμβάλει στην καθοδήγηση του τρόπου χρήσης των θαλάσσιων περιοχών.
Η μελέτη του τουρκικού θαλάσσιου χάρτη αναμένεται να συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση της έννοιας της «Γαλάζιας Πατρίδας» μεταξύ του κοινού και των σχετικών τομέων και να βοηθήσει στην οργάνωση των δραστηριοτήτων της Τουρκίας στις γύρω θάλασσες με πιο δομημένο τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη και περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Στόχος του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού της Τουρκίας
Ο τουρκικός χάρτης στοχεύει στην αποτελεσματικότερη χρήση των θαλάσσιων περιοχών. Σύμφωνα με ανακοίνωση του ερευνητικού κέντρου, οι θάλασσες δεν αποτελούν μόνο πηγή φυσικού πλούτου, αλλά είναι απαραίτητες και για την οικονομική ανάπτυξη, την επισιτιστική ασφάλεια και την υγεία των οικοσυστημάτων.
Στοχεύει στην εξισορρόπηση διαφορετικών χρήσεων όπως η αλιεία, η παραγωγή ενέργειας, οι μεταφορές, ο τουρισμός, η διατήρηση και η επιστημονική έρευνα για τη βέλτιστη και βιώσιμη αξιοποίηση των θαλάσσιων χώρων.
Το ΣΔΠ δεν είναι μόνο ένα εργαλείο για την προστασία των θαλάσσιων περιοχών και την αξιολόγηση του οικονομικού δυναμικού, αλλά συμβάλλει επίσης στην ενίσχυση της γαλάζιας οικονομίας, στη διαχείριση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών, στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και στη διασφάλιση του μέλλοντος των θαλασσών.
Παρόλο που η τουρκική δημοκρατία δεν έχει ακόμη υιοθετήσει επίσημα τον ανωτέρω χάρτη, τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος. Έχουν διεξαχθεί πολυάριθμες μελέτες, ερευνητικές προσπάθειες και έργα σχετικά με τη ΣΔΠ σε συνεργασία με δημόσιους φορείς, πανεπιστήμια, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τον ιδιωτικό τομέα.
Αναμενόμενη η αντίδραση
Η αντίδραση της Τουρκίας μετά την ανακοίνωση από μέρους της ελληνικής κυβέρνησης για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό ουδόλως εξέπληξε την Αθήνα. Τόσο η αναφορά της γείτονος σε μονομερείς ενέργειες της Ελλάδας, όσο και η προαναγγελία κατάθεσης του αντίστοιχου τουρκικού χάρτη σε διεθνείς οργανισμούς, όπως η UNESCO και ο ΟΗΕ, είχαν ήδη συζητηθεί πίσω από τις κλειστές πόρτες του ΚΥΣΕΑ που συνεδρίασε χθες υπό τον πρωθυπουργό στο Μέγαρο Μαξίμου.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το protothema.gr, μετά την πρώτη ενημέρωση που έγινε στους συμμετέχοντες του οργάνου από τον Γιώργο Γεραπετρίτη και τον Σταύρο Παπασταύρου, ο υπουργός Εξωτερικών περιέγραψε τους δυνητικούς τρόπους αντίδρασης της γείτονος. Μάλιστα, ο κ. Γεραπετρίτης υπογράμμισε ότι η Τουρκία θα επεδίωκε με κάποιον τρόπο να «νομιμοποιήσει» τον δικό της χάρτη σε κάποιο διεθνές forum, ακόμα και αναρμόδιο ουσιαστικά, καθώς η Ελλάδα καταθέτει τους αντίστοιχους χάρτες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, βάσει της κοινοτικής υποχρέωσης.
Κυβερνητικές πηγές εκτιμούν ότι η Τουρκία εξέπεμψε σε «προβλέψιμους» τόνους, ενώ οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι η Άγκυρα δεν έπεσε και από τα σύννεφα για την κατάθεση των ελληνικών χαρτών, καθώς γνώριζε και τις ελληνικές θέσεις, αλλά και τη συμβατική μας υποχρέωση απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως η αναφορά της ανακοίνωσης του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών στη Δήλωση των Αθηνών και στην ανάγκη επίλυσης διαφορών στη βάση του διεθνούς δικαίου και των σχέσεων καλής γειτονίας, κάνει την Αθήνα να εκτιμά ότι οι Τούρκοι δεν θα «υπεραντιδράσουν» στο πεδίο.
