Στα χέρια του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ παραδόθηκε χθες η ρηματική διακοίνωση της Ελλάδας, η οποία απαντά στην αντίστοιχη λιβυκή διακοίνωση της 20ής Ιουνίου και απορρίπτει στο σύνολό της τους ισχυρισμούς περί παραβίασης των λιβυκών κυριαρχικών δικαιωμάτων από την αδειοδότηση των δύο οικοπέδων νοτίως της Κρήτης.
Παράλληλα, απαντά και στην προσπάθεια της Λιβύης να χαράξει μονομερώς τη μέση γραμμή, καλύπτοντας το σύνολο της ελληνικής ΑΟΖ, όπως αποτυπώθηκε και στους χάρτες που κατέθεσε στον ΟΗΕ στις 27 Μαΐου (και για την οποία θα σταλεί και νέα ρηματική διακοίνωση από την Ελλάδα).
Η Αθήνα, όμως, σε μία συντονισμένη κίνηση, επέδωσε χθες ρηματική διακοίνωση και προς την Τρίπολη, με την οποία – σε συνέχεια των επαφών που είχε στη Λιβύη ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης – καλεί τη λιβυκή πλευρά να ανταποκριθεί ουσιαστικά στη δέσμευσή της για έναρξη διαλόγου για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Η Αθήνα, μάλιστα, γνωστοποίησε στην Τρίπολη την Ελληνική διαπραγματευτική ομάδα, καλώντας τη να ορίσει και τη δική της, ώστε να καταστεί δυνατή η έναρξη των διαπραγματεύσεων.
Επικεφαλής της ελληνικής ομάδας τίθεται η υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και ως μέλη θα συμμετέχουν ο Πρέσβης Ανδρέας Φρυγανάς, Διευθυντής Πολιτικών Υποθέσεων του ΥΠΕΞ, ο ΣΠΑ΄ Φοίβος Γεωργακάκης, Διευθυντής της Α6 Διεύθυνσης Αραβικών Χωρών και Μέσης Ανατολής, και δύο στελέχη της Ειδικής Νομικής Υπηρεσίας, με επικεφαλής τον Νομικό Σύμβουλο Α΄, Αλ. Κολλιόπουλο.
Στην απαντητική ρηματική διακοίνωσή της, η οποία προετοιμάσθηκε από τους αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες του υπουργείου Εξωτερικών και τους νομικούς της ΕΝΥ υπό τον συντονισμό του Γιώργου Γεραπετρίτη, η Αθήνα απορρίπτει το σύνολο των ισχυρισμών της Λιβύης, επισημαίνοντας ότι τα θαλάσσια οικόπεδα βρίσκονται εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ και υπό ελληνική δικαιοδοσία, σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας.
Επισημαίνεται ότι τα οικόπεδα έχουν οριοθετηθεί βάσει της μέσης γραμμής μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης και σύμφωνα με τη συμφωνία μερικής οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδας – Αιγύπτου. Απορρίπτονται, ακόμη, οι ισχυρισμοί της Λιβύης για τα άλλα οικόπεδα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, με την επισήμανση ότι οι άδειες εκδόθηκαν ήδη από το 2014 και το 2017, χωρίς να υπάρξει τότε αντίδραση από τη Λιβύη.
Η ελληνική ρηματική διακοίνωση απορρίπτει πλήρως, με νομικά επιχειρήματα, και τις αξιώσεις της Λιβύης όπως διατυπώθηκαν στη διακοίνωσή της στις 20 Ιουνίου και είχαν αποτυπωθεί μονομερώς στην κατάθεση της άλλης ρηματικής διακοίνωσης της 27ης Ιουνίου, με την παρουσίαση και χάρτη σχετικά με τα «εξωτερικά όρια» της ΑΟΖ της, τα οποία επικαλύπτουν όλη την ελληνική ΑΟΖ και φθάνουν σχεδόν έξω από τα χωρικά ύδατα της Κρήτης.
Η Αθήνα επισημαίνει ότι με τη μονομερή αυτή ενέργεια της Λιβύης για καθορισμό των εξωτερικών ορίων της ΑΟΖ της, επιχειρείται να αγνοηθούν πλήρως τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, παραβιάζεται το Δίκαιο της Θάλασσας και βασίζεται ουσιαστικά στο παράνομο τουρκολιβυκό Μνημόνιο και στο μονομερές «κλείσιμο» του Κόλπου της Σύρτης, το οποίο η Ελλάδα έχει καταγγείλει στον ΟΗΕ.
Δίνοντας και πάλι απαντήσεις και για το τουρκολυβικό Μνημόνιο, η Αθήνα επισημαίνει στη ρηματική διακοίνωση ότι το Μνημόνιο αυτό «αγνοεί πλήρως την ύπαρξη πολυάριθμων ελληνικών νησιών, όπως η Κρήτη και τα Δωδεκάνησα, και παραβιάζει το δικαίωμά τους να παράγουν θαλάσσιες ζώνες πέραν των χωρικών υδάτων. Δεν παράγει έννομα αποτελέσματα και δεν δημιουργεί κανένα έννομο αποτέλεσμα, ούτε για τα υποτιθέμενα συμβαλλόμενα μέρη του, ούτε για την Ελλάδα, ούτε για οποιοδήποτε άλλο τρίτο κράτος».
Επίσης, η Αθήνα καταγράφει εκ νέου τη θέση της για τη «μέση γραμμή», τονίζοντας ότι, ελλείψει συμφωνιών οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, τα εξωτερικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ (όταν αυτή κηρυχθεί) είναι η μέση γραμμή, κάθε σημείο της οποίας ισαπέχει από τα πλησιέστερα σημεία των βασικών γραμμών (ηπειρωτικών και νησιωτικών), από τις οποίες μετράται το εύρος των χωρικών υδάτων, όπως ήδη έχει επισημανθεί στην επιστολή της 29ης Σεπτεμβρίου 2020 του Μονίμου Αντιπροσώπου της Ελλάδας προς τον Γενικό Γραμματέα (A/75/375).
Στην ελληνική ρηματική διακοίνωση, η Αθήνα δηλώνει πάντως ότι «καταγράφει» την πρόθεση της λιβυκής πλευράς για διάλογο και διαπραγμάτευση. Στο πλαίσιο αυτό, υπήρξε, βεβαίως, συντονισμός, ώστε να είναι σχεδόν ταυτόχρονη και η επίδοση της ρηματικής διακοίνωσης προς την Τρίπολη για τον ορισμό της τεχνικής επιτροπής, η οποία θα αναλάβει τη διαπραγμάτευση, βάζοντας την «μπάλα» πλέον στο τερέν της Τρίπολης.
Αν και τυπικά εκκρεμεί η ελληνική απάντηση και στη ρηματική διακοίνωση της Λιβύης της 27ης Μαΐου, με την οποία ανακοινώθηκαν μονομερώς και παράνομα τα «εξωτερικά όρια» της λιβυκής ΑΟΖ, η χθεσινή ελληνική ρηματική διακοίνωση απαντά ουσιαστικά στο σύνολο των ισχυρισμών και αξιώσεων της Λιβύης, οι οποίες ευθυγραμμίζονται με τις μαξιμαλιστικές προσεγγίσεις της Τρίπολης και της Άγκυρας και αποτυπώθηκαν στις δυο Ρηματικές Διακοινώσεις της 27ης Μαΐου και της 20ης Ιουνίου.
