Η Κύπρος σκοπεύει να αξιοποιήσει την επικείμενη προεδρία της στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να μειώσει τις εντάσεις με την Τουρκία, προσφέροντας ως αντάλλαγμα τη σταδιακή άρση των κυπριακών και ελληνικών επιφυλάξεων στη συνεργασία ΕΕ–Τουρκίας στον τομέα της άμυνας, με στόχο την πρόοδο της Λευκωσίας προς το ΝΑΤΟ.
Όπως δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης στο POLITICO, το βασικό ζητούμενο είναι να πειστεί η Τουρκία να αποδεχθεί την ένταξη της Κύπρου στο πρόγραμμα «Συμμαχία για την Ειρήνη», το οποίο αποτελεί το πρώτο βήμα για μελλοντική ένταξη στο ΝΑΤΟ. Σε αντάλλαγμα, η Κύπρος θα μπορούσε να προχωρήσει σε σταδιακή άρση των εμποδίων για την εμβάθυνση των σχέσεων ΕΕ–Τουρκίας.
«Μπορούμε να οραματιστούμε μια σταδιακή προσέγγιση με βήματα από την πλευρά της Τουρκίας για την ένταξη της Κύπρου στο προαναφερόμενο πρόγραμμα και παράλληλα θετικά βήματα στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, πάντα σε συνδυασμό με την επανέναρξη των συνομιλιών για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος εντός του συμφωνημένου πλαισίου», ανέφερε ο Πρόεδρος.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης σημείωσε ότι έχει ήδη θέσει την πρόταση στον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και στον Γερμανό Καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς, χαρακτηρίζοντας την ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ ως «φυσική εξέλιξη», η οποία όμως δεν έχει καταστεί εφικτή λόγω «πολιτικών συνθηκών». Υπενθύμισε ότι η Τουρκία μπλοκάρει την κυπριακή ένταξη μέσω του δικαιώματος βέτο που διαθέτουν τα κράτη-μέλη της Συμμαχίας.
Το Politico επισημαίνει ότι Ελλάδα και Κύπρος εμποδίζουν τη συμμετοχή της Τουρκίας στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα SAFE ύψους 150 δισ. ευρώ, ωστόσο ο Χριστοδουλίδης αντέτεινε πως «η Τουρκία είναι αυτή που έχει αποκλειστεί», καθώς δεν πληροί τις προϋποθέσεις συμμετοχής. Όπως δήλωσε, «Υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για τη συμμετοχή στο SAFE, όπως και στη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ. Δεν είναι à la carte».
Παράλληλα, Ελλάδα και Κύπρος αρνούνται την ένταξη της Τουρκίας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας, γεγονός που έχει οδηγήσει την Άγκυρα να μπλοκάρει την ανταλλαγή διαβαθμισμένων πληροφοριών μεταξύ ΝΑΤΟ και ΕΟΑ.
Αν και υπάρχουν ανησυχίες σε ΝΑΤΟ και ΕΕ ότι η κυπριακή προεδρία θα μπορούσε να οξύνει τις εντάσεις, ο Πρόεδρος διαβεβαίωσε ότι η Λευκωσία γνωρίζει τον θεσμικό της ρόλο. Δήλωσε μάλιστα έτοιμος να προσκαλέσει τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην άτυπη σύνοδο του Συμβουλίου που θα πραγματοποιηθεί στην Κύπρο στις 23–24 Απριλίου.
Η άμυνα, η ασφάλεια και ο πόλεμος στην Ουκρανία θα βρεθούν ψηλά στην ατζέντα της κυπριακής προεδρίας. Ιδιαίτερη σημασία θα δοθεί στη στάση της ΕΕ απέναντι στο ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ για την Ουκρανία, το οποίο ο Χριστοδουλίδης χαρακτήρισε «όχι τέλεια, αλλά είναι σημαντικό ότι υπάρχει μια πρόταση στο τραπέζι».
Αναφερόμενος στις ευρωατλαντικές σχέσεις, τόνισε ότι «Η εκλογή του Τραμπ στέλνει ένα μήνυμα στην ΕΕ ότι η Αμερική δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη…». Παρά το γεγονός ότι η Κύπρος δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ, συνεργάζεται στενά με τις ΗΠΑ ώστε η Εθνική Φρουρά να ευθυγραμμιστεί με τα πρότυπα της Συμμαχίας.
Τέλος, η κυπριακή προεδρία θα δώσει έμφαση και στην επανεκκίνηση των συνομιλιών για το Κυπριακό. Μετά την εκλογή του μετριοπαθούς Τουρκοκύπριου ηγέτη Τουφάν Ερχούρμαν, αναμένεται τριμερής συνάντηση με την απεσταλμένη του ΟΗΕ Μαρία Άντζελα Ολγκίν. Ο Πρόεδρος επανέλαβε επίσης τον στόχο ένταξης της Κύπρου στη ζώνη Σένγκεν το 2026.
