Στον πυρήνα της συνεχούς διαβούλευσης της κυβέρνησης με τους τοπικούς και παραγωγικούς φορείς στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για την Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη βρίσκεται το δημογραφικό ζήτημα, επισημαίνεται σε ανακοίνωση της Προεδρίας της Κυβέρνησης. Ένα ζήτημα, το οποίο -προστίθεται- δεν εστιάζεται μόνο σε επίπεδο δήμου και περιφερειακής ενότητας, αλλά συνδέεται με τις κοινές προκλήσεις και ευκαιρίες όλης της επικράτειας.
Για την ανάσχεση της δημογραφικής συρρίκνωσης των απομακρυσμένων περιοχών εγκαινιάζεται σήμερα με απαρχή την Περιφερειακή Ενότητα του Έβρου το Πρόγραμμα Δημογραφικής Ανάπτυξης, δήλωσε εξ άλλου ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ Θανάσης Κοντογεώργης -ένα πρόγραμμα, το οποίο προβλέπει την παροχή οικονομικής ενίσχυσης σε νοικοκυριά που θα μεταφέρουν την κύρια κατοικία τους στους δήμους Σουφλίου, Διδυμοτείχου και Ορεστιάδας.
Οι αιτήσεις υποβάλλονται μέσω της ειδικής πλατφόρμας https://relocation.vouchers.gov.gr/ με στόχο να ξαναγίνουν τα χωριά του Έβρου ο τόπος εγκατάστασης για νέες οικογένειες και ανθρώπους που θέλουν να χτίσουν τη ζωή τους εκεί.
Το μέτρο, συνολικού προϋπολογισμού 10 εκατ. ευρώ από το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, αφορά έως 1.000 πολίτες που θα εγκατασταθούν στον Έβρο και προβλέπει οικονομική ενίσχυση στους ωφελούμενους έως 10.000 ευρώ με επιπλέον 1.000 ευρώ για κάθε παιδί. Μετά την πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος θα εξεταστεί η επέκτασή του και σε άλλες απομακρυσμένες και ορεινές περιοχές με βάση την αξιολόγηση δημογραφικών και γεωγραφικών προϋποθέσεων.
Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, η κυβέρνηση έχει επιδείξει ιδιαίτερη προσοχή στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που παρουσιάζει η περιοχή του Έβρου. Ενδεικτικό, μάλιστα, είναι ότι ο Έβρος αποτέλεσε τον σταθμό εκκίνησης του σχεδίου για την Τοπική και Περιφερειακή Ανάπτυξη. Στην Ορεστιάδα, τον Οκτώβριο 2024, παρουσία του πρωθυπουργού, παρουσιάστηκε ένα σύνθετο σχέδιο Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης της περιοχής, συνολικού ύψους άνω των 2,83 δισ. ευρώ, το οποίο περιλαμβάνει μεγάλα έργα υποδομής, έργα της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης «Έβρος Μετά», καθώς και 19+ μέτρα πολιτικής. Το μεγαλύτερο μέρος από τις παρεμβάσεις που ανακοινώθηκαν, αλλά και που ενσωματώθηκαν στη συνέχεια, έχουν ήδη δρομολογηθεί και υλοποιούνται.
Ειδικότερα, στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης «Έβρος Μετά» περιλαμβάνονται 47 έργα στους τομείς των οδικών υποδομών, των αρδευτικών και αντιπλημμυρικών έργων, της κοινωνικής προστασίας και της στήριξης της επιχειρηματικότητας. Μεταξύ αυτών, η βελτίωση του οδικού δικτύου Διδυμότειχου – Μεταξάδων – Πολιά, αλλά και δύο προγράμματα ενίσχυσης υφιστάμενων επιχειρήσεων (6 εκατ. ευρώ) στους δήμους Ορεστιάδας, Διδυμοτείχου και Σουφλίου και από το Δήμο Αλεξανδρούπολης στους οικισμούς Αισίμης, Κίρκης, Συκορράχης, ‘Αβαντα, Νίψας, Μάκρης, ‘Ανθειας Δωρικό, Λουτρά, Αρίστηνο.
Παράλληλα, θεσπίστηκε από το υπουργείο Ανάπτυξης ένας ειδικός κύκλος καθεστώτος του αναπτυξιακού νόμου, που αφορά μόνο παραμεθόριες περιοχές και προβλέπει ειδικά κίνητρα και ευνοϊκές ρυθμίσεις για επενδύσεις σε ορεινές περιοχές. Συγκεκριμένα, προβλέπονται αυξημένα ποσοστά ενίσχυσης ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης και τη γεωγραφική θέση, μειωμένα κατώτατα όρια επένδυσης για πολύ μικρές επιχειρήσεις και ευελιξία στις δαπάνες. Επιπλέον, για τη μείωση του μεταφορικού κόστους των επιχειρήσεων του Έβρου, η κυβέρνηση ενέκρινε την επιδότηση κυκλικής εβδομαδιαίας ακτοπλοϊκής σύνδεσης με τον Πειραιά, με ενδιάμεσες στάσεις σε Χίο και Μυτιλήνη και αναμένεται άμεσα η προκήρυξη του διαγωνισμού.
Όσον αφορά τη συνδεσιμότητα της περιοχής, τον Οκτώβριο 2024 επαναλειτούργησε η επιβατική σιδηροδρομική γραμμή Αλεξανδρούπολη – Ορεστιάδα και τα δρομολόγια συνεχίζονται κανονικά ενώ θα αποτελέσει μέρος της σύγχρονης γραμμής που προχωρά.
Στον τομέα της παιδείας, για την στρατηγικού χαρακτήρα ίδρυση της Κτηνιατρικής Σχολής με έδρα την Ορεστιάδα εκδόθηκε η θετική εισήγηση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) και τον Απρίλιο του 2025 υπεγράφη Προεδρικό Διάταγμα από το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων για την ίδρυση του τμήματος. Σε ό,τι αφορά στα δύο μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών του ΔΠΘ, για το πρόγραμμα «Ανάλυση και Διαχείριση Ανθρωπογενών και Φυσικών Καταστροφών» που θα υλοποιηθεί από το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών αναμένεται άμεσα η κατάθεση του φακέλου στην ΕΘΑΑΕ, ενώ για το πρόγραμμα «Κλίμα και Κλιματική Αλλαγή» το οποίο θα υλοποιηθεί με 50% φυσική παρουσία στο Σουφλί προετοιμάζεται ο φάκελος προς την ΕΘΑΑΕ.
Στην υγεία και με σκοπό τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης όλων των πολιτών στην πρόληψη και τη φροντίδα υγείας, ξεκίνησε η λειτουργία Κινητών Ομάδων Υγείας (ΚΟΜΥ) στον Έβρο (Ορμένιο, Δίκαια, Πτελέα και Πετρωτά), μέσω των οποίων και με τη χρήση της τηλεϊατρικής παρέχονται ιατρικές εξετάσεις στους κατοίκους.
Για την ενίσχυση της απασχόλησης και της αγοράς εργασίας στον Έβρο, υλοποιούνται στοχευμένα προγράμματα της ΔΥΠΑ, προϋπολογισμού 19,6 εκατ. ευρώ, ενώ στον δημόσιο τομέα ενισχύθηκε η μοριοδότηση για την εντοπιότητα και παρέχονται πλέον 40 μόρια σε μόνιμους κατοίκους νησιών, ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών και 20 μόρια σε κατοίκους μεσαίων ηπειρωτικών δήμων με στόχο της ενίσχυση της στελέχωσης των υπηρεσιών. Επίσης, έχει ήδη ψηφιστεί η απαλλαγή των ακινήτων φυσικών και νομικών προσώπων στο Σουφλί από τον ΕΝΦΙΑ από 1.1.2025 για 3 έτη.
Στο πλαίσιο του συνολικού σχεδιασμού, μέριμνα και επιδίωξη της κυβέρνησης είναι οι ορεινές και απομονωμένες περιοχές εν γένει, και ειδικότερα ο Έβρος, να μην αντιμετωπίζονται ως υστερούσες, αλλά ως δυναμικές ζώνες αναγέννησης. Το στρατηγικό σχέδιο για την αναζωογόνηση των ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών αποτελεί διακριτό πυλώνα της Εθνικής Στρατηγικής και θα παρουσιαστεί στο σύνολό της μέσα στο 2025 με βάση τα Τοπικά Σχέδια Ανάπτυξης που καταρτίζονται σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες, αλλά και τις εθνικές οριζόντιες πολιτικές.
Η εφαρμογή του κινήτρου εγκατάστασης καταδεικνύει ήδη ότι το σχέδιο ορεινότητας δεν απορροφάται ούτε διασπείρεται σε γενικές αναφορές περιφερειακής πολιτικής, αλλά αποτελεί για πρώτη φορά αυτόνομο και διακριτό άξονα της Εθνικής Στρατηγικής για την περιφερειακή ανάπτυξη.
Όπως επεσήμανε και ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, Θ. Κοντογεώργης, «δίνουμε προτεραιότητα σε στέγαση, εργασία, υγεία και παιδεία που αποτελούν τις βασικές ελάχιστες προϋποθέσεις για την αναζωογόνηση αρκετών περιοχών. Το Πρόγραμμα Δημογραφικής Ανάπτυξης συνδέεται με όλες τις ειδικότερες πολιτικές που αφορούν τις παροχές που πρέπει να υπάρχουν σε κάθε περιοχή, ώστε να πληρούνται οι προϋποθέσεις μιας βιώσιμης αναγέννησης».
