Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης ανακοίνωσε πρόσφατα τη δημιουργία αγάλματος αφιερωμένου στην πριγκίπισσα Θεσσαλονίκη, μια πρωτοβουλία την οποία χαιρετίζει και αποδέχεται με ικανοποίηση ο κ. Στέργιος Καλόγηρος. Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί πως το όραμα και η αρχική ιδέα για ένα τέτοιο μνημείο ανήκουν στον κ.Καλόγηρο, ο οποίος είχε μιλήσει δημόσια εδώ και μήνες για την ανάγκη καλλιτεχνικής και ιστορικής αποτύπωσης της μορφής της πριγκίπισσας που έδωσε το όνομά της στην πόλη.
Σημασία έχει το έργο – αλλά η αλήθεια οφείλει να λέγεται.
Η Θεσσαλονίκη, πόλη της ιστορίας και του πολιτισμού, βαδίζει προς την υλοποίηση ενός σημαντικού έργου: την ανέγερση ενός μνημείου αφιερωμένου στην πριγκίπισσα Θεσσαλονίκη, κόρη του Φιλίππου Β΄ και ετεροθαλή αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, από την οποία η πόλη πήρε το όνομά της.
Η πρόταση παρουσιάστηκε προσφάτως από τον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης, ως μια νέα και εμπνευσμένη πρωτοβουλία. Όμως η αλήθεια είναι σαφής και καταγεγραμμένη: η ιδέα ανήκει στον Δημοτικό Σύμβουλο και Δημοσιογράφο Στέργιο Καλόγηρο, επικεφαλής της παράταξης «Θεσσαλονίκη Μακεδονία».
Ο κ. Καλόγηρος είχε αναφερθεί αρκετούς μήνες νωρίτερα στη δημιουργία αγάλματος για την πριγκίπισσα Θεσσαλονίκη, θέτοντας δημόσια το ζήτημα της ιστορικής και πολιτιστικής της ανάδειξης. Είχε μάλιστα επεξεργαστεί ολοκληρωμένο σχέδιο, το οποίο θα περιλάμβανε όχι μόνο την ανέγερση αγάλματος, αλλά και έναν δημόσιο καλλιτεχνικό διαγωνισμό με τίτλο: «Δίνοντας πρόσωπο στη Θεσσαλονίκη – Η Μακεδόνισσα πριγκίπισσα που χάρισε το όνομά της στην πόλη».
Μέσα από αυτόν τον διαγωνισμό, θα δινόταν η δυνατότητα σε καλλιτέχνες, φοιτητές και δημιουργούς να αναδείξουν με σύγχρονα εικαστικά μέσα τη μορφή και τη συμβολική παρουσία της ιστορικής Θεσσαλονίκης. Η πρωτοβουλία αυτή θα στόχευε στην καλλιτεχνική απεικόνιση της πριγκίπισσας, όχι μόνο ως μυθικού προσώπου, όπως αποτυπώνεται συχνά στον θρύλο της γοργόνας, αλλά ως πραγματικής ιστορικής φυσιογνωμίας: της Μακεδόνισσας κόρης του Φιλίππου Β΄, αδελφής του Αλεξάνδρου και συζύγου του Κάσσανδρου, του ιδρυτή της πόλης.
Η πρόταση του διαγωνισμού θα περιλάμβανε συγκεκριμένες θεματικές κατευθύνσεις, όπως η σχέση της πριγκίπισσας με τις μεγάλες μορφές της Μακεδονίας, η ίδρυση της πόλης που φέρει το όνομά της, αλλά και η διπλή της παρουσία στη συλλογική μνήμη ως ιστορικό πρόσωπο και ως θρύλος. Η συμμετοχή θα ήταν ανοιχτή σε εικαστικούς καλλιτέχνες, σκιτσογράφους, γραφίστες, φωτογράφους και φοιτητές Σχολών Καλών Τεχνών, με έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, ψηφιακής τέχνης ή εικονογράφησης.
Η διοργάνωση ενός τέτοιου διαγωνισμού προβλέπει συνεργασία του Δήμου Θεσσαλονίκης με σημαντικούς θεσμούς, όπως το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο (μέσω της Σχολής Καλών Τεχνών και του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας), το Αρχαιολογικό και το Βυζαντινό Μουσείο Θεσσαλονίκης, καθώς και πολιτιστικά ιδρύματα όπως το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού και το Ίδρυμα Μανόλη Ανδρόνικου. Παράλληλα, εκτιμάται ότι θα υπήρχε η στήριξη από ιδιώτες χορηγούς και φορείς του επιχειρηματικού κόσμου.
Στο πλαίσιο της δράσης θα προβλεπόταν δημόσια προκήρυξη και ηλεκτρονική κατάθεση των συμμετοχών, δημόσια έκθεση των έργων σε χώρους όπως το Τελλόγλειο, το Δημαρχείο ή άλλους εμβληματικούς χώρους της πόλης, απονομή βραβείων και πιθανών υποτροφιών για τους διακριθέντες, καθώς και δημιουργία ψηφιακού αρχείου με όλες τις συμμετοχές, που θα παραμείνει ως παρακαταθήκη για την πόλη.
Στόχος θα ήταν να αποκτήσει η Θεσσαλονίκη μία σύγχρονη, καλλιτεχνικά και ιστορικά τεκμηριωμένη απεικόνιση της ομώνυμης πριγκίπισσας, ένα πολιτιστικό σύμβολο που θα ενώνει το παρελθόν με το παρόν και θα ενθαρρύνει τις νέες γενιές να εμπνευστούν από την ιστορία και να ξανασυστήσουν την πόλη μέσα από τη μορφή της.
Δεν μιλούν τα λόγια, μιλούν τα πρακτικά
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου, η Δημοτική Σύμβουλος κα Γλυκερία (Ρία) Καλφακάκου, μέλος της παράταξης «Θεσσαλονίκη για Όλους», με επικεφαλής τον κ. Σπυρίδων Πέγκα, έσπευσε να αποκαταστήσει δημόσια την αλήθεια, επιβεβαιώνοντας ότι η ιδέα για το μνημείο ανήκε εξ’ αρχής στον κ. Στέργιο Καλόγηρο, ο οποίος πρώτος μίλησε τεκμηριωμένα και αναλυτικά για το θέμα. Να σημειωθεί ότι υπάρχει σχετικό βίντεο από την τοποθέτηση της κας Καλφακάκου στο Δημοτικό Συμβούλιο που τεκμηριώνει την αναγνώριση αυτή.
Ο κ. Καλόγηρος, όχι μόνο σε δημόσιες παρεμβάσεις του αλλά και στις τηλεοπτικές του εκπομπές, είχε ήδη από μηνών αναδείξει την ανάγκη δημιουργίας αγάλματος της πριγκίπισσας Θεσσαλονίκης, τονίζοντας την ιστορική και πολιτιστική σημασία ενός τέτοιου έργου. Μάλιστα, με αφορμή τη συζήτηση για τη δημιουργία αγάλματος του πρώην Δημάρχου Γιάννη Μπουτάρη, είχε εκφράσει με απόλυτη σαφήνεια τη θέση του πως, πριν από κάθε άλλο μνημείο, η πόλη οφείλει να τιμήσει τη γυναίκα που της έδωσε το όνομά της.
Η ουσία: Το έργο, όχι η δόξα – αλλά με σεβασμό στην αλήθεια
Η παράταξη «Θεσσαλονίκη Μακεδονία» δηλώνει ξεκάθαρα:
Μας ενδιαφέρει να γίνει το έργο. Να αποκτήσει η πόλη μας ένα μνημείο αντάξιο της ιστορίας της. Δεν μας απασχολεί ποιος θα πάρει τα φώτα της δημοσιότητας, αλλά το να υλοποιηθεί η πρόταση.
Ωστόσο, η πολιτική και ο δημόσιος διάλογος δεν επιτρέπεται να στηρίζονται σε σιωπηρές οικειοποιήσεις. Ο σεβασμός στην αλήθεια είναι βασική προϋπόθεση της Δημοκρατίας. Όταν κάποιοι εργάζονται μεθοδικά και αθόρυβα επί μήνες, οφείλουμε να το αναγνωρίζουμε, όχι να το αποσιωπούμε.
Η πρόταση του κ. Καλόγηρου δεν ήταν ένα πυροτέχνημα. Ήταν αποτέλεσμα ομαδικής δουλειάς, ιστορικής μελέτης και πολιτιστικής ευαισθησίας. Αυτό που ζητήσαμε ήταν να δοθεί στη Θεσσαλονίκη η μορφή που της αξίζει και στον δημόσιο διάλογο, η διαφάνεια που οφείλουμε στους πολίτες.
Η Θεσσαλονίκη δεν χρειάζεται άλλες “παραστάσεις”, αλλά έργα με ουσία και σεβασμό στην ιστορία της.
Συνεχίζουμε, λοιπόν, με την ίδια προσήλωση.
Με σεβασμό στην ιστορία της πόλης μας, με έργα και όχι λόγια και με την ελπίδα πως η Θεσσαλονίκη θα αποκτήσει σύντομα ένα μνημείο αντάξιο της Πριγκίπισσας που της χάρισε το όνομά της.
Αλεξία Χαρακίδα
