Το νομοσχέδιο του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη συζητείται από χθες στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, με στόχο την ψήφισή του την επόμενη εβδομάδα.
Το σχέδιο νόμου θέτει συγκεκριμένους κανόνες για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας κρίσιμων οντοτήτων που αφορούν ζωτικές λειτουργίες της κοινωνίας ή σημαντικές οικονομικές δραστηριότητες, απέναντι σε ανθρωπογενείς και φυσικούς κινδύνους.
Το σχέδιο νόμου δεν απευθύνεται ούτε δημιουργεί υποχρεώσεις για τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας των κρίσιμων οντοτήτων, μόνο στους δημόσιους φορείς, αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος καλείται να εναρμονιστεί με τις θεσμικές επιταγές, στο πλαίσιο συνεργασίας με τον δημόσιο τομέα, με τελικό στόχο, την ολοκληρωμένη παροχή συνθηκών ασφάλειας των κρίσιμων υποδομών, υπό το συντονισμό, για πρώτη φορά, ενός φορέα που θα είναι η Γενική Γραμματεία Προστασίας Κρίσιμων Οντοτήτων, η οποία έχει συσταθεί στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, με το ν.5187/2025.
Με το νομοσχέδιο εισάγονται μηχανισμοί συνεργασίας μεταξύ των αρμόδιων αρχών και των οντοτήτων που παρέχουν κρίσιμες υπηρεσίες στην καθημερινότητα του πολίτη, σε επίπεδο τόσο της κοινωνικής ζωής όσο και της οικονομικής δραστηριότητας.
Ως κρίσιμες οντότητες, θεωρούνται ενδεικτικά οργανισμοί, επιχειρήσεις και υποδομές, που προσφέρουν υπηρεσίες απαραίτητες για τη δημόσια υγεία, τη δημόσια διοίκηση, το Διάστημα, την παραγωγή, μεταποίηση και διανομή τροφίμων, την ενέργεια, τις μεταφορές, τις επικοινωνίες, το νερό και τα λύματα, τα αστικά απόβλητα, τις ψηφιακές υποδομές και άλλους ζωτικούς τομείς.
Τι ρυθμίζει το νομοσχέδιο
Οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου, αξιοποιούν πρακτικές που ήδη έχουν εφαρμοστεί και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και διεθνώς, με στόχο μία ολιστική και συστηματική προσέγγιση της προστασίας και της διασφάλισης της ανθεκτικότητας υπηρεσιών και υποδομών που έχουν ζωτική σημασία.
Η Γενική Γραμματεία Προστασίας Κρίσιμων Οντοτήτων του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, ως αρμόδια Αρχή και νέο σημείο επαφής, θα πρέπει να διαμορφώσει την εθνική στρατηγική για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κρίσιμων οντοτήτων. Στις αρμοδιότητες της Γενικής Γραμματείας περιλαμβάνεται ο στρατηγικός σχεδιασμός, η σύνταξη εθνικής στρατηγικής, η έκθεση αξιολόγησης κινδύνων, ο προσδιορισμός των κρίσιμων οντοτήτων και τα κριτήρια καθορισμού τους, η εποπτεία και η αξιολόγηση της συμμόρφωσης των κρίσιμων οντοτήτων στις υποχρεώσεις που ορίζονται στο νόμο.
Η Γενική Γραμματεία θα παρέχει, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, υποστήριξη προς τις οντότητες, σε εκπαιδευτικό και συμβουλευτικό επίπεδο, θα έχει τη δυνατότητα καθορισμού υποχρεώσεων, αλλά και επιβολή κυρώσεων. Θα είναι επίσης αρμόδια να εκπροσωπεί σε επίπεδο ΕΕ τη χώρα.
Με τις διατάξεις του νομοσχεδίου ορίζονται οι υποχρεώσεις των κρίσιμων οντοτήτων, οι οποίες ενδεικτικά οφείλουν να προβούν σε εκτίμηση κινδύνων εντός χρονικού διαστήματος εννέα μηνών από τη στιγμή που θα λάβουν επίσημη ειδοποίηση από τη Γενική Γραμματεία που τους χαρακτηρίζει ως κρίσιμη οντότητα. Περαιτέρω, θεσπίζεται η υποχρέωσή τους για την εξασφάλιση της ανθεκτικότητάς τους μέσω της λήψης των κατάλληλων τεχνικών και οργανωτικών μέτρων, ιδίως για την πρόληψη περιστατικών, τη διασφάλιση της φυσικής προστασίας των κρίσιμων υποδομών, την ανταπόκρισή τους στις συνέπειες των περιστατικών για τον μετριασμό τους, την ανάκαμψη από τα περιστατικά, την ασφάλεια και την ευαισθητοποίηση των εργαζομένων.
Οι κρίσιμες οντότητες υποχρεούνται να τηρούν και να εφαρμόζουν σχέδιο ανθεκτικότητας για τα μέτρα που λαμβάνονται, που τίθενται υπόψη της Γενικής Γραμματείας Προστασίας Κρίσιμων Οντοτήτων για την κρίση περί της καταλληλότητας και της αναλογικότητας αυτών, καθώς και περί της ανταπόκρισης των οντοτήτων στις υποχρεώσεις τους. Επιπλέον, προβλέπεται η υποχρέωση για ορισμό ενός εκπροσώπου ή εξουσιοδοτημένου υπαλλήλου ως σημείο επαφής με τη Γενική Γραμματεία, καθώς και για διοργάνωση συμβουλευτικών αποστολών σε επίπεδο ΕΕ για την παροχή συμβουλών, με τις οποίες οφείλει η κρίσιμη οντότητα να συμμορφωθεί.
Προβλέπεται επίσης η διασφάλιση της επιχειρηματικής ανθεκτικότητας των κρίσιμων οντοτήτων, μέσω της άσκησης ελέγχων του ιστορικού του προσωπικού τους, στην περίπτωση που αυτό κατέχει ευαίσθητο ρόλο ή έχει άμεση ή εξ αποστάσεως πρόσβαση στις εγκαταστάσεις σε συστήματα πληροφοριών ή ελέγχου. Οι κρίσιμες οντότητες θα πρέπει να κοινοποιούν άμεσα στη Γενική Γραμματεία τα περιστατικά που επιφέρουν διατάραξη βασικών υπηρεσιών. Σε περίπτωση που το περιστατικό έχει ή ενδέχεται να έχει σημαντικό αντίκτυπο σε παροχή βασικών υπηρεσιών σε έξι ή περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ αξιοποιούνται οι σχετικές πλατφόρμες της ολοκληρωμένης πολιτικής αντιμετώπισης κρίσεων και του κέντρου συντονισμού αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών των ευρωπαϊκών μηχανισμών, ενώ η Γενική Γραμματεία οφείλει να ενημερώσει τα κράτη-μέλη που επηρεάζονται, λαμβάνοντας υπόψη ότι η διασφάλιση της ανθεκτικότητας των κρίσιμων οντοτήτων δεν είναι μόνο θέμα εθνικό αλλά και διακρατικό.
Στο σχέδιο νόμου περιλαμβάνεται διάταξη που αφορά στη δυνατότητα μετεγγραφής αδελφών σπουδαστών στις σχολές της Ελληνικής Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής Ακαδημίας. Προβλέπεται δηλαδή ότι οι σπουδαστές που φοιτούν στη Σχολή Αξιωματικών στη Σχολή Αστυφυλάκων της Ελληνικής Αστυνομίας, καθώς και στη Σχολή Αξιωματικών ή στη Σχολή Πυροσβεστών, της Πυροσβεστικής Ακαδημίας, μπορούν πλέον να ζητήσουν μετεγγραφή, εφόσον αδέλφια τους φοιτούν σε αντίστοιχες σχολές.
