Σήμερα 23/4, 15 χρόνια μετά την είσοδο της Ελλάδας στο πρώτο μνημόνιο, η χώρα μας βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, με την οικονομική της πορεία να παρουσιάζει τόσο επιτυχίες όσο και σοβαρές προκλήσεις.
Η επέτειος αυτή, που φέρνει στη μνήμη τις δύσκολες στιγμές των πρώτων χρόνων της οικονομικής κρίσης, σηματοδοτεί και την αλλαγή πορείας για τη χώρα.
Τα όσα ακολούθησαν, είναι πολύ νωπά στις μνήμες όλων. Η χώρα έζησε μια καταστροφή, μια χρεοκοπία που μολονότι δεν ήταν απόρροια ενός πολέμου, εντούτοις προκάλεσε πολλά δεινά και δυστυχία, στιγματίζοντας μια ολόκληρη γενιά.Η ανεργία είχε «χτυπήσει» ρεκόρ 27% και επενδυτικά η Ελλάδα παρουσίαζε εικόνα ερήμωσης και εγκατάλειψης
Η προσφυγή
Ήταν 23 Απριλίου του 2010, σαν σήμερα, όταν ο τότε πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου ανήγγειλε από το Καστελόριζο την ελληνική προσφυγή στο μηχανισμό στήριξης που μόλις είχε συγκροτηθεί από την ΕΕ. Ήταν η αρχή μόνο μιας περιπέτειας για τη χώρα, την οικονομία, τις επιχειρήσεις, την κοινωνία, τους πολίτες.
Οι εξελίξεις έτρεξαν πολύ γρήγορα στη συνέχεια. Στις 2 Μαΐου ανακοινώθηκε το πρώτο μεγάλο πακέτο μέτρων του μνημονίου, ύψους 20 δισ. ευρώ, για το 2010 και 10 δισ. για τα επόμενα χρόνια. Στις 6 του μήνα ψηφίστηκε από τη Βουλή το μνημόνιο που υπέγραψε η κυβέρνηση με την ΕΕ και το ΔΝΤ για τα μέτρα που θα λαμβάνονταν, προκειμένου να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός στήριξης.
Με το πρώτο μνημόνιο καταργήθηκαν οριστικά ο 13ος και 14ος μισθός στο δημόσιο και η 13η και 14η σύνταξη. Ο υψηλός συντελεστής ΦΠΑ αυξήθηκε στο 23%, αυξήθηκε 10% και ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης σε ποτά, τσιγάρα, καύσιμα, μειώθηκε ο κατώτατος μισθός και αυξήθηκαν τα όρια απολύσεων και συνταξιοδότησης των γυναικών στα 65 χρόνια. Πρώτη γεύση μιας σειράς σκληρών μέτρων που κορυφώθηκαν το 2015 με το τρίτο μνημόνιο. Απαραίτητη διόρθωση πορείας κατά πολλούς για να αποφευχθεί η πρόσκρουση στα βράχια, αλλά με βιαιότητα, οριζόντια και χωρίς προστασία των αδύναμων.
Στις 8 Μαΐου, υπογράφηκε η δανειακή σύμβαση μεταξύ Ελλάδας και κρατών – μελών της Ε.Ε. για δάνειο 80 δισ. ευρώ. Και στις 10 Μαΐου η αντίστοιχη σύμβαση μεταξύ Ελλάδας και ΔΝΤ για δάνειο 30 δισ. Σύνολο 110 δισ. Ποσά ασύλληπτα για τα δεδομένα της εποχής, καθώς ξεπερνούσαν κατά πολύ την οικονομική στήριξη που είχε ποτέ δοθεί σε χώρα παγκοσμίως, τόσο σε σχέση με το ΑΕΠ (48%) όσο και ως απόλυτο μέγεθος. Βέβαια, το ύψος των δανείων αντανακλούσε το δυσθεώρητο ύψος των μακροοικονομικών ανισορροπιών της Ελλάδας. Από αυτά, τελικά η χώρα έλαβε ως χρηματοδοτική συνδρομή συνολικό ποσό 52,9 δισ. ευρώ διακρατικών δανείων και από το ΔΝΤ 20 δισ. περίπου.
Υπό τον φόβο της διάχυσης της κρίσης και των ζημιών που θα υφίσταντο οι τράπεζες στον πυρήνα της Ευρωζώνης, η συμφωνία εκείνη δεν περιλάμβανε αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, αν και το ΔΝΤ είχε πιέσει προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό αποφασίστηκε το επόμενο καλοκαίρι και θα υλοποιούνταν τελικά δυο χρόνια αργότερα.
Οι ανακοινώσεις της Eurostart για το πρωτογενές πλεόνασμα της Ελλάδας το 2024, ήρθαν να επιβεβαιώσουν και να σφραγίσουν το γύρισμα σελίδας και τη σταθερή οικονομική βελτίωση της χώρας μας, η οποία επιβεβαιώνεται από παντού. Το πρωτογενές πλεόνασμα έφτασε στα 11,4 δισ. ευρώ ή στο 4,8% του ΑΕΠ, την ώρα που ο στόχος ήταν στα 6 δισ. ευρώ ή στο 2,5% του ΑΕΠ.
