Η έναρξη του εμφύλιου πολέμου στη Συρία, αποτέλεσμα της εξέγερσης στο πλαίσιο της Αραβικής Άνοιξης το 2011, προκάλεσε λίγους μήνες αργότερα μαζικές ροές προσφύγων, με χιλιάδες να παίρνουν την απόφαση να κάνουν το δύσκολο ταξίδι της Μεσογείου, αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον, ευρισκόμενοι στο έλεος των λαθροδιακινητών.
Η Ελλάδα βρέθηκε τότε αντιμέτωπη με ένα άνευ προηγουμένου δυσανάλογο κύμα μεταναστευτικών αφίξεων και συνολικά, όλα αυτά τα χρόνια, προχώρησε στη χορήγηση περισσότερων από 147.000 καθεστώτων πρόσφυγα σε Σύρους πολίτες.
Σήμερα διαμένουν στις δομές του εθνικού συστήματος υποδοχής 5.600 Σύροι και αποτελούν μαζί με τους Αφγανούς τις δύο μεγαλύτερες εθνοτικές ομάδες αιτούντων άσυλο, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.
Έξι μήνες μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, διαφαίνεται μια αλλαγή στη διαχείριση των αιτήσεων ασύλου που υποβάλλονται στη χώρα μας από τους πολίτες της Συρίας. Ειδικότερα, εκδόθηκαν οι πρώτες αρνητικές αποφάσεις για αιτούντες προερχόμενους από τη Συρία, κατόπιν συνεκτίμησης των λόγων φυγής και των προσωπικών χαρακτηριστικών των ατόμων που είχαν αιτηθεί άσυλο.
Συγκεκριμένα, σε άτομα που ασπάζονται το μουσουλμανικό σουνιτικό δόγμα, είναι μονήρεις άνδρες, μη ευάλωτοι και διαθέτουν υποστηρικτικό δίκτυο στη Δαμασκό είναι πιθανό υπό προϋποθέσεις να απορριφθεί το αίτημα ασύλου και εν συνεχεία να εκκινήσει η διαδικασία επιστροφής τους.
Έτσι, η Ελλάδα γίνεται το δεύτερο κράτος-μέλος που ξεκινά, μετά την Κύπρο, να εκδίδει αρνητικές αποφάσεις για Σύρους πολίτες.
Μετά την πτώση Άσαντ και την εγκαθίδρυση νέας κυβέρνησης στη Συρία είχε ληφθεί η απόφαση να «παγώσουν» οι διαδικασίες μέχρι νεωτέρας, προκειμένου να υπάρξουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση στη χώρα και να δημιουργηθεί μια σταθερότητα. Για το λόγο αυτόν, μέχρι πρότινος, οι μοναδικές αρνητικές αποφάσεις ασύλου που αφορούσαν Σύρους είχαν να κάνουν με αιτούντες που συνιστούσαν κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια και τη δημόσια τάξη της χώρας ή είχαν διαπράξει κάποιο ποινικό αδίκημα κακουργηματικού χαρακτήρα. Τώρα, κρίνεται ότι τα δεδομένα έχουν αλλάξει.
Η Ελλάδα, εφαρμόζοντας μια αυστηρή αλλά δίκαιη μεταναστευτική πολιτική, διαμορφώνει ένα νέο status quo ως προς τη διαχείριση των παράνομων αφίξεων, αναφέρουν πηγές του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, παραπέμποντας και στο νέο νομοσχέδιο που αναμένεται να έρθει στη Βουλή προς ψήφιση το προσεχές διάστημα.
Εξάλλου, πρόθεση της Αθήνας είναι να επανεξετάσει τα χορηγηθέντα προσφυγικά καθεστώτα σε Σύρους πολίτες σε βάθος μηνών και να ανακαλεί για όσα από αυτά έχουν εκλείψει οι λόγοι χορήγησής τους.
Σε δήλωσή του στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα» την Κυριακή, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου τονίζει:
«Η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία προχώρησε στο πάγωμα της εξέτασης των αιτημάτων ασύλου από Σύρους πολίτες, καθώς και στην προσεκτική επανεξέτασή τους, δείχνοντας έτσι ότι δεν πρόκειται να ανεχθούμε την κατάχρηση της Διεθνούς Προστασίας. Πριν από λίγες ημέρες, μάλιστα, εκδόθηκαν οι πρώτες αρνητικές αποφάσεις για αιτούντες προερχόμενους από τη Συρία, αφού συνεκτιμήθηκε ο λόγος της φυγής τους σε συνδυασμό με τα προσωπικά τους χαρακτηριστικά. Έτσι, η Ελλάδα γίνεται το δεύτερο κράτος-μέλος που ξεκινά, μετά την Κύπρο, να εκδίδει αρνητικές αποφάσεις για Σύρους πολίτες».
