Κατατέθηκε την Παρασκευή στη Βουλή το νομοσχέδιο του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου με τίτλο: «Αναμόρφωση πλαισίου και διαδικασιών επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών», το οποίο αφορά στο θεσμικό πλαίσιο σχετικά με την παράνομη μετανάστευση.
Το νομοσχέδιο επικαιροποιεί την ελληνική νομοθεσία σύμφωνα με την Οδηγία 2008/115/ΕΚ, ενώ διαμορφώνει κανόνες και διαδικασίες που εφαρμόζονται για την επιστροφή πολιτών τρίτων χωρών που διαμένουν παράνομα στη χώρα, εφαρμόζοντας τις κατευθύνσεις της πρότασης του νέου ευρωπαϊκού κανονισμού επιστροφών.
Το νομοσχέδιο, όπως επισημαίνει το υπουργείο, «έρχεται να καλύψει διαπιστωμένα κενά στην εφαρμογή του υφιστάμενου πλαισίου, προτάσσοντας την ανάγκη για αποτελεσματική διαχείριση των επιστροφών, αποτροπή της κατάχρησης των διαδικασιών ασύλου και ενίσχυση της έννομης τάξης».
Ποια είναι τα κύρια σημεία του νομοσχεδίου
Επικαιροποίηση ορισμών σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του νέου κανονισμού
– Διεύρυνση έννοιας χώρας επιστροφής. Προστίθενται ως χώρες επιστροφής: α) η χώρα συνήθους διαμονής, β) η ασφαλής τρίτη χώρα, όπως ορίζεται στο άρθρο 91 ν. 4939/2022 (Α’ 111), λόγω της οποίας η αίτηση διεθνούς προστασίας απορρίφθηκε ως απαράδεκτη και γ) η πρώτη χώρα ασύλου λόγω της οποίας η αίτηση διεθνούς προστασίας απορρίφθηκε ως απαράδεκτη.
– Προσθήκη ορισμών κινδύνου διαφυγής σε πιο αυστηρή κατεύθυνση. Προστίθενται ως αντικειμενικά κριτήρια που αποτελούν κίνδυνο διαφυγής α) η μη ύπαρξη κατοικίας ή γνωστής διαμονής, β) η άνευ προηγούμενης ενημέρωσης των αρμόδιων αρχών εγκατάλειψη ή μεταβολή τόπου κατοικίας ή γνωστής διαμονής και γ) η άρνηση υποβολής σε ταυτοποίηση με βιομετρικά ή άλλα μέσα.
Οικειοθελής αναχώρηση
– Μείωση προβλεπόμενων προθεσμιών για οικειοθελή αναχώρηση (από 25 σε 14 ημέρες), καθώς και για παράταση προθεσμίας οικειοθελούς αναχώρησης για εξαιρετικούς λόγους (από 120 σε 60 ημέρες).
– Επιβολή ηλεκτρονικής επιτήρησης ως περιοριστικό μέτρο κατά την προθεσμία οικειοθελούς αναχώρησης.
Απαγόρευση εισόδου στη χώρα
– Αυστηροποίηση πλαισίου, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του κανονισμού. Προβλέπεται ως υποχρεωτικός λόγος απαγόρευσης εισόδου ο κίνδυνος από την παρουσία του πολίτη τρίτης χώρας για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια, εθνικής ασφάλεια και δημόσια υγεία.
– Επεκτείνεται η διάρκεια χρονικού διαστήματος απαγόρευσης εισόδου (από 5 σε 10 έτη) και εισάγεται δυνατότητα παράτασης αυτής μέχρι και για 5 έτη.
Ποινικοποίηση παράνομης παραμονής στη χώρα μετά την ολοκλήρωση της διοικητικής διαδικασίας
– Φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών, χρηματική ποινή 10.000 ευρώ, Μη δυνατότητα μετατροπής ή αναστολής έκτισης ποινής.
– Δυνατότητα αναστολής εκτέλεσης ποινής υπό τον όρο δήλωσης του καταδικασμένου πολίτη τρίτης χώρας σε εκούσια αναχώρηση από την Ελλάδα. Η αναστολή εκκινεί με την αναχώρηση από τη χώρα.
– Οι επιλογές όποιου παραμένει παράνομα στη χώρα θα είναι δύο: Ή φυλακή ή επιστροφή.
Κράτηση
-Επέκταση των λόγων κράτησης και σε θέματα ασφάλειας. Ρητή πρόβλεψη περί μη αναστολής κράτησης σε περίπτωση υποβολής αντιρρήσεων, επέκταση διάρκειας κράτησης, συμπεριλαμβανομένων προβλεπόμενων παρατάσεων, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του κανονισμού από 18 μήνες σε 24 και επανεξέταση συνδρομής προϋποθέσεων κράτησης ανά εξάμηνο.
-Αύξηση χρηματικής ποινής όσων επανέρχονται παράνομα στη χώρα, από 3.000 έως 10.000 ευρώ σε 10.000 έως 30.000 ευρώ.
– Αύξηση ορίων ποινής για όσους εισέρχονται παράνομα στην χώρα, από 3 μήνες σε τουλάχιστον 2 έτη, σε περίπτωση επιβαρυντικών περιπτώσεων από 6 μήνες σε τουλάχιστον 3 έτη.
– Αύξηση χρηματικής ποινής από 1.500 σε 5.000 ευρώ, και σε περίπτωση επιβαρυντικών περιπτώσεων από 3.000 σε 10.000 ευρώ.
– Περιορισμός της δυνατότητας μεταγενέστερων αιτήσεων διεθνούς προστασίας.
– Κατάργηση της χορήγησης άδειας διαμονής για όσους διαμένουν 7 χρόνια παράνομα στη χώρα.
