Αυστηρό μήνυμα στην Τρίπολη στέλνει η Αθήνα, έπειτα από τη ρηματική διακοίνωση της Λιβύης προς τον ΟΗΕ, με την οποία η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας επιχειρεί να αμφισβητήσει την ελληνική οριοθέτηση ΑΟΖ στα νότια της Κρήτης, βασιζόμενη στο άκυρο Τουρκολιβυκό Μνημόνιο.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, «η Ελλάδα απορρίπτει κάθε ενέργεια ή δράση που βασίζεται σε άκυρες και ανυπόστατες συμφωνίες, χωρίς κανένα έρεισμα στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας». Όπως υπογραμμίζουν, «θα υπάρξει επίσημη απάντηση στον ΟΗΕ» που θα καταρρίπτει το περιεχόμενο της διακοίνωσης, επαναλαμβάνοντας την απόλυτη αντίθεση της χώρας μας στο τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο παραβιάζει κατάφωρα τη διεθνή νομιμότητα.
Η Λιβύη, με τη ρηματική διακοίνωση της 20ής Ιουνίου 2025, χαρακτηρίζει την ελληνική προκήρυξη οικοπέδων νοτίως της Κρήτης ως «σαφή παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων» και «μονομερές μέτρο χωρίς νομική βάση». Ωστόσο, για πρώτη φορά αποτυπώνει σε επίσημο έγγραφο τις αξιώσεις της, παρουσιάζοντας χάρτες που βασίζονται στη χάραξη του παράνομου μνημονίου με την Τουρκία – μια χάραξη που ουσιαστικά εξαφανίζει την ελληνική ΑΟΖ.
Οι επίμαχοι χάρτες, που επισυνάπτονται στη διακοίνωση, φτάνουν στο σημείο να μηδενίζουν την επήρεια ακόμη και της Κρήτης, αγνοώντας πλήρως το διεθνές δίκαιο. Η Τρίπολη χαρακτηρίζει τις επίμαχες περιοχές «λιβυκές θαλάσσιες ζώνες», παρότι η ίδια αποδέχεται ότι υφίσταται «άλυτη διαφορά» με την Ελλάδα για την οριοθέτηση ΑΟΖ.
Η απάντηση της Αθήνας είναι ξεκάθαρη: «Καμία αντίδραση δεν πρόκειται να αποθαρρύνει την ελληνική κυβέρνηση από το να ασκεί, με υπευθυνότητα και έμπρακτα, τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας», τονίζουν οι ίδιες πηγές. Υπενθυμίζουν επίσης ότι η Ελλάδα έχει εκδηλώσει επανειλημμένα την πρόθεσή της για διάλογο με τη Λιβύη, με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας, όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες.
Κατά πληροφορίες η αποστολή της διακοίνωσης από τη Λιβύη στον ΟΗΕ είχε προβλεφθεί από την Αθήνα. Η λιβυκή πλευρά επιδιώκει να κατοχυρώσει τις θέσεις της διεθνώς, αντιδρώντας στην ενεργοποίηση οικοπέδων από την Ελλάδα, στα οποία ήδη εμπλέκονται διεθνείς ενεργειακοί κολοσσοί.
Όπως σημειώνει, η λιβυκή κυβέρνηση χρησιμοποιεί τη ρητορική του «ανοιχτού διαλόγου», ενώ παράλληλα επιμένει στις διεκδικήσεις που απορρέουν από το παράνομο μνημόνιο. Η ελληνική πλευρά, διατηρώντας διπλωματική ψυχραιμία, θα επιμείνει στην ανάγκη τεχνικών συνομιλιών για την οριοθέτηση, με στόχο τελική επίλυση από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης – διαδικασία που δεν μπορεί παρά να ακυρώσει de facto το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Στο εσωτερικό, οι αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης κινούνται σε διαφορετικούς τόνους. Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ κάλεσε την κυβέρνηση «να μην απόσχει από την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων» και να αποτρέψει κάθε νέα αμφισβήτηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγόρησε την κυβέρνηση για «έλλειμμα σαφούς, συνεκτικής εθνικής στρατηγικής», ενώ το ΚΚΕ τόνισε ότι η εξέλιξη «εκθέτει την εξωτερική πολιτική της ΝΔ». Από την πλευρά της, η Ελληνική Λύση μίλησε για «απειλή κατά της εθνικής κυριαρχίας».
Η Αθήνα αναμένεται να καταθέσει τις επόμενες ημέρες την επίσημη απάντησή της στον ΟΗΕ, συνοδευόμενη πιθανότατα από αντίστοιχους χάρτες και νομικά επιχειρήματα που στηρίζονται αποκλειστικά στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Σε κάθε περίπτωση, το ελληνικό ΥΠΕΞ διαμηνύει ότι δεν θα ανεχθεί τετελεσμένα και θα συνεχίσει την έμπρακτη ενάσκηση των δικαιωμάτων της σε κάθε περιοχή ελληνικής δικαιοδοσίας.
Αναλυτικά οι διπλωματικές πηγές της Αθήνας:
«Η Ρηματική Διακοίνωση της 20ής Ιουνίου της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης προς τον ΟΗΕ, σχετικά με την προκήρυξη οικοπέδων από την Ελλάδα, νοτίως της Κρήτης, δεν προσθέτει κάτι στην ήδη διατυπωθείσα επιχειρηματολογία. Θα υπάρξει επίσημη απάντηση στον ΟΗΕ εκ μέρους της Ελλάδας.
Η Ελλάδα απορρίπτει κάθε ενέργεια ή δράση που βασίζεται σε άκυρες και ανυπόστατες συμφωνίες, χωρίς κανένα έρεισμα στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Όσον αφορά το εκκρεμές διμερές θέμα της οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με τη Λιβύη, η Ελλάδα, ως γνήσια γειτονική χώρα, έχει εκδηλώσει την ετοιμότητά της για συνέχιση των συζητήσεων, βάσει του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, όπως άλλωστε συνομολογεί και η λυβική πλευρά, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Καμία αντίδραση δεν πρόκειται να αποθαρρύνει την ελληνική κυβέρνηση από το να ασκεί, με υπευθυνότητα και έμπρακτα, τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας».
Τι έλεγε η Ρηματική Διακοίνωση της Λιβύης
Υπενθυμίζεται ότι νωρίτερα με Ρηματική Διακοίνωσή της στον ΟΗΕ, η Λιβύη αμφισβητεί ευθέως τη μέση γραμμή που έχει ορίσει η Ελλάδα και βάσει της οποίας έχουν χαραχθεί τα Οικόπεδα, όχι μόνο δυτικά αλλά και νότια της Κρήτης, και τα οποία προσφέρθηκαν για αδειοδότηση ερευνών. Για πρώτη φορά όμως, αποτυπώνει σε επίσημο έγγραφο τη διεκδίκησή της εις βάρος της χώρας μας, βάσει του Τουρκολιβυκού Μνημονίου.
Στους χάρτες οι οποίοι επισυνάπτονται στη Ρηματική Διακοίνωση της Τρίπολης, αποτυπώνεται η οριοθετική γραμμή που υιοθετεί η Λιβύη ως συνέχεια του Τουρκολιβυκού Μνημονίου, η οποία ουσιαστικά εξαφανίζει την ελληνική ΑΟΖ νοτίως της Κρήτης.
Αν και στη λιβυκή Ρηματική Διακοίνωση που επιδόθηκε στις 20 Ιουνίου και δημοσιεύθηκε στις 3 Ιουλίου A/79/860 στον ΟΗΕ) αναφέρεται ότι αυτές οι περιοχές είναι «αντικείμενο της άλυτης διαφοράς μεταξύ Λιβύης και Ελλάδας» στο ίδιο κείμενο , χαρακτηρίζονται ως «λιβυκές θαλάσσιες περιοχές» και επισημαίνεται ότι με τη χάραξη των ελληνικών οικοπέδων επιχειρούνται τετελεσμένα εις βάρος των κυριαρχικών συμφερόντων της Λιβύης, τα οποία «δεν είναι αποδεκτά».
