Η ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ, που πραγματοποίησε τη μελέτη, εκπαίδευσε ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης για να αναγνωρίζει τη φυσιολογική γήρανση του εγκεφάλου, χρησιμοποιώντας δεδομένα από περισσότερους από 15.000 ενήλικες που συμμετείχαν στη UK Biobank.
Το μοντέλο χρησιμοποιήθηκε για να αναλυθούν δύο ομάδες: μία που είχε υποβληθεί σε εγκεφαλικές απεικονίσεις πριν από την πανδημία, και μία δεύτερη που είχε εγκεφαλικές απεικονίσεις τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Τα ευρήματα ήταν σοκαριστικά: κατά την περίοδο της πανδημίας, ο ανθρώπινος εγκέφαλος παρουσίασε μέση επιτάχυνση της γήρανσης κατά πεντέμισι μήνες σε σύγκριση με την περίοδο πριν το 2020.
«Αυτό που με εξέπληξε περισσότερο ήταν ότι ακόμη και άτομα που δεν είχαν νοσήσει από COVID παρουσίασαν σημαντική αύξηση στον ρυθμό γήρανσης του εγκεφάλου», δήλωσε ο νευρολόγος Ali-Reza Mohammadi-Nejad, επικεφαλής της μελέτης.
«Αυτό δείχνει ξεκάθαρα πόσο βαθιά μπορεί να επηρεάσει την υγεία του εγκεφάλου μας η ίδια η εμπειρία της πανδημίας — από την απομόνωση μέχρι την αβεβαιότητα»
Ωστόσο, όπως υπογραμμίζουν οι επιστήμονες, το θετικό είναι πως οι αλλαγές που παρατηρήθηκαν στον εγκέφαλο πιθανόν να είναι αναστρέψιμες. Η μελέτη βασίστηκε σε δύο χρονικά σημεία εγκεφαλικών απεικονίσεων, άρα δεν αποκλείεται να υπήρξε νευρολογική αποκατάσταση στα χρόνια που ακολούθησαν.
Ακόμη δεν μπορούμε να ελέγξουμε αν οι αλλαγές που παρατηρήσαμε θα αντιστραφούν, αλλά είναι απολύτως πιθανό, και αυτό είναι ενθαρρυντικό», προσθέτει η νευρολόγος Dorothee Auer από το ίδιο πανεπιστήμιο.
Επιπλέον, το γεγονός ότι ο εγκέφαλος κάποιου γέρασε πιο γρήγορα κατά την πανδημία, δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι επηρεάστηκε και η γνωστική του λειτουργία. Στην πραγματικότητα, μόνο όσοι είχαν άμεση μόλυνση από τον ιό SARS-CoV-2 εμφάνισαν μείωση στις γνωστικές τους επιδόσεις.
Σε κάθε περίπτωση, τα ευρήματα δείχνουν ότι ένα τόσο σημαντικό γεγονός, όπως μια πανδημία, μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στον εγκέφαλο — ακόμη κι αν δεν αρρωστήσεις.
«Η μελέτη αυτή μας υπενθυμίζει ότι η υγεία του εγκεφάλου δεν διαμορφώνεται μόνο από τις ασθένειες, αλλά και από το περιβάλλον της καθημερινότητάς μας», καταλήγει η Auer. «Η πανδημία πίεσε τις ζωές των ανθρώπων, ειδικά όσων ήταν ήδη ευάλωτοι».
