Η σχέση της Ελλάδας με τη Ρωσία είναι γεμάτη αντιφάσεις, από στιγμές αλληλεγγύης και συνεργασίας μέχρι στιγμές έντασης και απογοήτευσης. Τα τελευταία 100 χρόνια, οι δύο χώρες έχουν περάσει μέσα από διαφορετικές φάσεις, επηρεασμένες από ιδεολογικές συγκρούσεις και γεωπολιτικά συμφέροντα. Το ερώτημα είναι: τι πρόσφερε τελικά η Ρωσία στην Ελλάδα και την Κύπρο, και ποιες ήταν οι συνέπειες αυτής της σχέσης;
Οι Μπολσεβίκοι και ο Ελληνικός Εμφύλιος
Η Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 και η άνοδος των Μπολσεβίκων στην εξουσία στη Ρωσία άλλαξαν ριζικά την εξωτερική πολιτική της χώρας. Οι Μπολσεβίκοι, με την ιδεολογία τους να επεκτείνουν την επανάσταση σε όλο τον κόσμο, υποστήριξαν κομμουνιστικά κινήματα σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Αυτό είχε άμεσες συνέπειες στον Ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο (1946-1949), όπου η Σοβιετική Ένωση στήριξε το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ). Αυτή η στήριξη ενίσχυσε τη σύγκρουση και παρέτεινε τον πόλεμο, προκαλώντας βαθιές πληγές στην ελληνική κοινωνία.
Οι Μπολσεβίκοι είδαν την Ελλάδα ως ένα πιθανό σύμμαχο στον αγώνα τους κατά του καπιταλισμού, αλλά η περιορισμένη υποστήριξή τους δεν ήταν αρκετή για να αλλάξει την έκβαση του πολέμου. Αντίθετα, ο πόλεμος άφησε πίσω του έναν διχασμένο λαό και μια χώρα που χρειάστηκε δεκαετίες για να επουλώσει τις πληγές της.
Η Απογοήτευση του Κυπριακού
Το 1974, όταν η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο, η Ελλάδα και η Κύπρος ελπίζαν σε ισχυρή υποστήριξη από τη Σοβιετική Ένωση. Ωστόσο, παρά την αρχική κριτική προς την Τουρκία, η Σοβιετική Ένωση δεν έκανε καμία ουσιαστική ενέργεια για να αποτρέψει ή να περιορίσει την τουρκική επιθετικότητα. Η έλλειψη αυτής της στήριξης άφησε την Ελλάδα και την Κύπρο απογοητευμένες και μόνες να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες: μια διχοτομημένη Κύπρο και μια μακροχρόνια γεωπολιτική κρίση που παραμένει άλυτη μέχρι σήμερα.
Οι Νέες Προκλήσεις και οι Σχέσεις με την Τουρκία
Σήμερα, οι σχέσεις Ελλάδας και Ρωσίας βρίσκονται ξανά σε μια περίοδο δοκιμασίας. Η Ρωσία, υπό την ηγεσία του Βλαντίμιρ Πούτιν, έχει αναπτύξει στενές σχέσεις με την Τουρκία, προκαλώντας ανησυχία στην Ελλάδα. Η πώληση ρωσικών όπλων, όπως το σύστημα αεράμυνας S-400, στην Τουρκία, έχει ανατρέψει την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή, δημιουργώντας επιπλέον πίεση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Επιπλέον, υπάρχουν κατηγορίες για ρωσική παρέμβαση στα εσωτερικά της Ελλάδας και της Κύπρου μέσω προπαγάνδας και υποστήριξης ακραίων πολιτικών κινημάτων. Αυτές οι ενέργειες ενισχύουν την ανησυχία για αποσταθεροποίηση της περιοχής και για το μέλλον των σχέσεων της Ελλάδας με τη Ρωσία.
Η Μεγάλη Εικόνα
Η σχέση της Ρωσίας με την Ελλάδα και την Κύπρο είναι περίπλοκη και γεμάτη προκλήσεις. Από τη μια πλευρά, υπάρχουν στιγμές συνεργασίας και κοινά πολιτισμικά και θρησκευτικά στοιχεία που συνδέουν τους λαούς. Από την άλλη, υπάρχουν σοβαρές απογοητεύσεις, όπως ο ρόλος των Μπολσεβίκων στον Ελληνικό Εμφύλιο και η περιορισμένη στήριξη στο Κυπριακό, που άφησαν βαριά ίχνη στις διμερείς σχέσεις.
Η Ελλάδα και η Κύπρος συνεχίζουν να αναζητούν μια ισορροπία στις σχέσεις τους με τη Ρωσία, προσπαθώντας να διαχειριστούν τις προκλήσεις και να βρουν κοινό έδαφος σε έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς. Το αν η Ρωσία θα αποδειχθεί σύμμαχος ή πρόκληση.. στο μέλλον, παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα.
του Δημήτρη Κουτσούκου
